Ptaki w zimie – dokarmiać czy nie?
Zima to trudny czas dla ptaków w ogrodzie. Trudno znaleźć im cokolwiek do jedzenia, gdy wszystko zasypie śnieg. Poszukiwania na mrozie pochłaniają cenną energię. W ogrodzie pokrytym śniegową pierzynką często możemy spotkać wróble, mazurki, sikory, dzięcioły, kawki, gawrony, kosy, kwiczoły oraz ich kuzynów. Wielu ptakom nie uda się przetrwać ciężkich zimowych warunków – niskiej temperatury i opadów. Aby pomóc im w przetrwaniu zimy można je dokarmiać. Ptaki często przylatują w pobliże naszych domów, gdyż wiedzą doskonale, że mogą spodziewać się „darmowej stołówki”. Jeśli już zdecydujemy się na zimowe dokarmianie ptaków – róbmy to regularnie. Ptaki szybko przyzwyczajają się do takiego źródła pokarmu i dłuższe przerwy w dostarczaniu im pożywienia mogą być dla nich niebezpieczne.
Niestety podczas dokarmiania ptaków popełniamy wiele błędów, które często przynoszą więcej szkód niż pożytku, dlatego stosujmy się do zasady – lepiej w ogóle nie karmić ptaków, niż robić to źle! Nie dokarmiaj ptaków „na zapas”. Wykładaj tylko tyle karmy, aby ptaki szybko ją zjadły oraz aby nie psuła się i zamarzała. Sól, konserwanty oraz przyprawy, które znajdują się w resztach z naszych stołów, są dla ptaków szkodliwe i powodują u nich poważne choroby.
Kiedy zacząć dokarmianie ptaków?
Ptaki zaczynamy dokarmiać tylko wtedy, gdy pokrywa śnieżna uniemożliwia im żerowanie. Podczas bezśnieżnej zimy ptaki powinny radzić sobie same, bez naszej pomocy. Początkowo wykładamy niewiele pokarmu, aby się nie zepsuł. Dokarmianie kończymy z wraz z nadejściem wiosny (przed końcem kwietnia). Nie rozpoczynajmy dokarmiania ptaków zbyt wcześnie, gdyż zaburza to wędrówkę niektórych gatunków, powodując ich pozostawanie w Polsce i późniejsze problemy w przetrwaniu zimy.
Ptasia Stołówka – konkurs dla uczniów klas IV-VI
Warto umieścić w ogrodzie karmnik dla ptaków. Zrobienie go z drewna lub innych materiałów – odpornych na czynniki atmosferyczne – (przy pomocy rodzica, starszego rodzeństwa …) nie powinno stanowić większego problemu. Warto umieścić w nim deskę lub tackę, aby ułatwić czyszczenie go z resztek pokarmów i odchodów. Karmnik powinien zabezpieczać pokarm przed rozwianiem, zasypaniem i zamoczeniem – musi mieć daszek chroniący pokarm przed deszczem i śniegiem oraz osłonę przed wiatrem. Jednocześnie powinien zapewniać ptakom bezpieczeństwo tzn swobodny przylot i odlot (ucieczkę). Nie zamieszczamy na stronie żadnych projektów – pozostawiamy to inwencji wykonawców. Pomysły można zaczerpnąć w literaturze (np J. Sokołowski Poradnik ochrony ptaków) lub w internecie. Na „budowle” czekamy do 7 grudnia 2015r. Każdy uczestnik dostarcza jedną pracę.
W sprawie konkursu prosimy kontaktować się z nauczycielami: Jadwigą Stopyra lub Krzysztofem Leja
Po rozstrzygnięciu konkursu umieścimy „stołówkę” w pobliżu domu, dokarmiamy i obserwujemy ptaki. Pamiętajmy, że karmnik może przyciągać drapieżniki (np. koty), dlatego umieśćmy go tak, aby utrudnić dostanie się im do niego. Powinien być zamocowany solidnie do podłoża lub drzewa, aby nie spadł podczas silnych wiatrów.
Konkurs fotograficzny
Jeżeli uda wam się zrobić zdjęcia ptakom odwiedzającym wasz karmnik (staramy się ich nie płoszyć), to przynosimy je do szkoły w wersji elektronicznej. Rozstrzygnięcie tego konkursu – na wiosnę.
Czym karmić ptaki?
Do karmienia ptaków używamy tylko naturalnych produktów – nie przetworzonych przez człowieka! W sklepach bez trudu zdobędziemy kasze, zboża, płatki owsiane, ziarna słonecznika, konopi, dyni, orzechy, suszone owoce oraz gotowe mieszanki nasion dla dzikich ptaków.Dla wielu ptaków przysmakiem jest tłuszcz zwierzęcy (słonina lub łój), a także zalane roztopionym tłuszczem nasiona i orzechy – tzw. zimowe kule. Pamiętajmy jednak, aby słonina nie wisiała zbyt długo (ok. 2 – 3 tyg), gdy zjełczeje zaszkodzi ptakom.Zimowe dokarmianie przyciąga różne gatunki ptaków. Trudno określić skład uniwersalnego pokarmu dla wszystkich, gdyż każdy z nich lubi co innego:
- Łabędzie i kaczki jedzą ziarna zbóż, drobno pokrojone warzywa, w trakcie surowej zimy specjalny granulat dla ptaków wodnych. Chleb (wyłącznie świeży i rozdrobniony) może stanowić tylko uzupełnienie pokarmu! Karmienie wyłącznie pieczywem (przez kilka miesięcy) prowadzi do chorób układu pokarmowego!
- Gołębie, sierpówki, kawki i gawrony jedzą grubą kasza, pszenicę, a także czerstwe, białe pieczywo pokrojone w kostki o wielkości 1 cm.
- Sikory jedzą surową słoninę, łuskane nasiona orzechów włoskich, słonecznika (łuskane lub w łupinach) oraz konopie.
- Kosy i kwiczoły jedzą przekrojone jabłka, morele, mrożone owoce czarnego bzu, jarzębiny, ligustra, porzeczek, jagód, aronii, a także rodzynki i pokrojone daktyle. Należy unikać podawania suszonych owoców, gdyż pęcznieją w wolu, co w przypadku zjedzenia zbyt dużej ilości może być dla ptaka niebezpieczne.
- Wróble i mazurki jedzą proso, drobne kasze, łuskany słonecznik.
- Dzwońce i zięby jedzą nasiona słonecznika i konopie.
- Trznadle jedzą proso, łuskany owies i płatki owsiane.
Czym NIE karmić ptaków?
Ptaki są często dokarmiane w sposób przypadkowy i nieprzemyślany, a niewłaściwy rodzaj pokarmu powoduje więcej szkód niż pożytku. Głodne ptaki zjedzą wszystko, ale efekty mogą być tragiczne. Ptaków nie wolno karmić produktami solonymi – t.j. orzeszkami solonymi, soloną słoniną, słonym pieczywem. Bardzo niebezpieczny jest pokarm zepsuty (np. spleśniały chleb) lub pieczywo namoczone i zamarznięte. Nie wolno dawać ptakom nie ugotowanego pęczaku oraz innych pęczniejących w przewodzie pokarmowym ziaren i kaszy
Rośliny atrakcyjne dla ptaków
Wiele roślin w ogrodzie chętnie jest odwiedzanych przez zimujące ptaki. Na szczególną uwagę zasługują rośliny, które jesienią obficie pokrywają się owocami. Warto o nich pamiętać dobierając rośliny do ogrodu przyjaznego ptakom.
Rośliny atrakcyjne dla ptaków: berberys, cis, irga, dereń, jałowiec, ligustr, ognik, czarny bez, kalina, czereśnia ptasia, jarzębina, leszczyna, głóg, oliwnik, buk, drzewa iglaste, winobluszcz, winorośl, bluszcz pospolity i inne.
Czy człowiek ma korzyść z dokarmiania ptaków?
Ma i to bardzo dużą! W ogrodach, sadach, parkach i lasach gdzie prowadzi się systematyczną ochronę ptaków (buduje budki lęgowe i dokarmia) ilość szkodliwych owadów jest o wiele mniejsza – bez stosowania środków chemicznych. Jest to nie tylko zdrowsze ale i mniej kosztowne. A przede wszystkim – ptaki są piękne.
