/ wrzesień 16, 2013/ Lokalna historia

Dawna cerkiew greko – katolicka pod wezwaniem św. Mikołaja, obecnie kościół filialny pod wezwaniem św. Michała Archanioła, należący do Parafii Kolonia Polska.

Świątynia została wzniesiona w 1906 r. przez miejscową ludność ukraińską. Wówczas to do zamożnej parafii w Dąbrowicy liczącej 39 akrów został skierowany duchowny Mikołaj Dobrzański, który zastąpił tu ojca Prokopa, budowniczego świątyni. Przybywszy tutaj zastał ją nowo wybudowaną i wspaniałą – tak wspomina w swoich pamiętnikach Maria Dygdylewiczowa, córka Mikołaja Dobrzańskiego. Jest to budowla neoklasycystyczna, murowana, potynkowana założona na planie krzyża greckiego z kopułą na bębnie. Na uwagę zasługuje dobrze zachowane ogrodzenie kamienno-ceglane oraz przykościelna dzwonnica.

Przy ówczesnej świątyni Maria, studiująca w przemyskim gimnazjum grę na pianinie, założyła chór dziewczęco – chłopięcy, którego dyrygentem został młody chłopiec z parafii – Tymko Nykeruj. Podczas coniedzielnych nabożeństw chór wspaniale wyśpiewywał „odpowiedzi” na kilka głosów i stał się szybko najlepszym zespołem na okolicę. Niepowtarzalne wnętrze ponad stuletniej letniej świątyni budzi podziw dla talentu i pracy rąk rzeźbiarza Edwarda Totha. Pradziadek artysty był Węgrem, a on sam pochodził z Przemyśla. Kunsztu rzeźbiarstwa uczył się w Krakowie. Przed rokiem 1906 został sprowadzony przez księcia Adama Czartoryskiego, pana na Sieniawie. Książę osadził go w Dąbrowicy, podarował drewno na dom i dał utrzymanie.

W dąbrowickiej świątyni Edward Toth z wielkim zaangażowaniem, bardzo misternie wykonał wszystkie elementy drewniane – ołtarze, ambonę w kształcie łodzi, konfesjonały i chór. Charakterystycznym motywem głównym, pojawiającym się na wszystkich drewnianych elementach wyposażenia jest nieprzypadkowy tu – liść dębu. Należy podkreślić wielkie zasługi miejscowego artysty również w innych miejscowościach. Wyrzeźbił też unikatowe wnętrza okolicznych świątyń: w Kolonii Polskiej, Dobrej, Krasnym, Piskorowicach, Wiązownicy, Jasionce.

29 czerwca 1938 r. w Kościele parafialnym w Kolonii Polskiej miała miejsce uroczysta msza prymicyjna tutejszego rodaka ks. Józefa Króla, w tej uroczystości lokalnej wziął udział Dobrzański grekokatolicki proboszcz z Dąbrowicy – tak mówią zapiski kroniki parafialnej.

Do chwili zabójstwa ostatniego tutejszego popa Mikołaja Dobrzańskiego (22.VI.1944 r.) w Dąbrowicy co roku odbywały się „kiermasze” (odpusty). Świętowane były zawsze 6 grudnia i do tego czasu cerkiew była pod wezwaniem św. Mikołaja. Po akcjach wysiedleńczych na długie lata ją zamknięto. Następnie przejęła ją parafia rzymsko-katolicka w Kolonii Polskiej. Uroczystego poświęcenia dokonał ksiądz Wilusz. Dnia 16 września 1952r. Sługa Boży kardynał Stefan Wyszyński Prymas Tysiąclecia uroczystym aktem nadał kościołowi tytuł, ustanawiając patronem św. Michała Archanioła i wyznaczając jego święto na dzień 29 września.

W roku 1967 za probostwa ks. Władysława Grzesika kościół w Dąbrowicy został odremontowany. Poprawiono dach oraz kopułę we wnętrzu, wprawiono nowe okna i drzwi. Natomiast w roku 1969 odnowiono dzwonnicę. W 1972 roku przeprowadzono remont dachu, a kopułę pomalowano srebrzanką.

Proboszczem parafii od 1 września 1976r. zostaje ks. Kazimierz Drelinkiewicz. W 1983 r. przeprowadzono elektryfikację kościoła w Dąbrowicy. Dwa lata później – znany z wyjątkowych umiejętności – stolarz Tadeusz Brzyski z Kolonii Polskiej wykonał ołtarz „twarzowy” (jak podaje kronika) i podium. W 1986 r. odnowiono ściany wewnątrz kościoła.

Od 1997r. proboszczem parafii był ks. Jan Grzywacz, przez kolejne lata świątynia w Dąbrowicy nabiera blasku i pięknieje. Przy wielkim zaangażowaniu nowego gospodarza parafii i parafian odnowiono elewację zewnętrzną i dach, w kopule wstawiono nowe okna, odremontowano dzwonnicę i mur przykościelny, wykonano odwodnienie.

Prace remontowe przy współudziale parafian, wsparciu Gminy Kuryłówka i Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków kontynuuje przybyły do parafii w 2001 r. obecny proboszcz ks. Stanisław Sroka. Świątynia zajaśniała blaskiem odmalowanych wewnętrznych ścian. Konserwacji zostały poddane ołtarze boczne, ołtarz główny, obrazy, cały ikonostas, chór, konfesjonały, ambona. Miejscowy stolarz, wspaniały fachowiec Henryk Bucior wykonał nowe ławki.

Wyjątkowa świątynia o niepowtarzalnym uroku, odnawiana po latach łączy przeszłość z przyszłością. To świadek jakże burzliwych na tym terenie dziejów, a jednocześnie godne świadectwo ludzi i ich czasów.

Gorące podziękowania za pomoc okazaną przy odtwarzaniu dziejów dąbrowickiej świątyni składam Pani Tani Olha Della Cava oraz Paniom Helenie i Steni Skwarom.

Małgorzata Leja