Category Archives: Lokalna historia

„Chłopiec z lasków i piasków”

/ maj 4, 2014/ Lokalna historia

Biogram księdza Stanisława Szpetnara  Stanisław Szpetnar – urodził się 05 maja 1883r. w Kolonii Polskiej (obecnie sołectwo w gminie Kuryłówka), zmarł 24.10.1952r.; syn Józefa (ur.03.03.1832r.) i Marii Mach (ur.25.01.1835r.). Rodzice mieli ośmioro dzieci i pracowali na gospodarstwie wykupionym wcześniej od niemieckich kolonistów. Staś choć najmłodszy z rodzeństwa, był pokaźnego wzrostu i stąd nazywano go „wielkim”; okazał się też wzorowym uczniem pobliskiej szkoły podstawowej w Cieplicach i tamtejszy nauczyciel sugerował mu „pójść” na nauczyciela. Ciężką sytuację rodziny rozumiał brat matki ksiądz Stanisław Mach i to on opłacił wydatki szkolne i bursę w Jarosławiu. Stanisław uczęszczał tam do Gimnazjum w latach 1896 – 1904., a ponieważ miał celujące stopnie, zaczął się sam utrzymywać z korepetycji. Jako młody patriota przywoził zakupioną literaturę do Kolonii Polskiej, budząc poczucie polskości,  uczył umiłowania rodzinnej ziemi. Zajmował się czynną pracą niepodległościową, opisywał też patriotyczne działania tamtejszej młodzieży. W Jarosławiu był

Read More

Początki szkoły w Kolonii Polskiej i ludzie związani z jej powstaniem jako znak edukacyjnej historii naszego regionu

/ marzec 12, 2014/ Lokalna historia

Choć to historia szkolna, wcale nie będzie nudna, a dotyczy głównie początków szkoły i ludzi zasłużonych dla naszej oświaty w miejscowości o nazwie Kolonia Polska. Wioska to mała i wedle tradycji założył ją książę Adam Kazimierz Czartoryski (1734–1823), generał ziem podolskich, a na początku XX  wieku ani kościoła, ani cmentarza, ani nawet szkoły nie miała. Cerkiew była niedaleko w Cieplicach, kościół rzymsko-katolicki, gdzie na nogach chodzono w odległej Sieniawie, a szkoła z językiem wykładowym ruskim w Cieplicach się znajdowała.

Zabytkowa świątynia w Dąbrowicy

/ wrzesień 16, 2013/ Lokalna historia

Dawna cerkiew greko – katolicka pod wezwaniem św. Mikołaja, obecnie kościół filialny pod wezwaniem św. Michała Archanioła, należący do Parafii Kolonia Polska. Świątynia została wzniesiona w 1906 r. przez miejscową ludność ukraińską. Wówczas to do zamożnej parafii w Dąbrowicy liczącej 39 akrów został skierowany duchowny Mikołaj Dobrzański, który zastąpił tu ojca Prokopa, budowniczego świątyni. Przybywszy tutaj zastał ją nowo wybudowaną i wspaniałą – tak wspomina w swoich pamiętnikach Maria Dygdylewiczowa, córka Mikołaja Dobrzańskiego. Jest to budowla neoklasycystyczna, murowana, potynkowana założona na planie krzyża greckiego z kopułą na bębnie. Na uwagę zasługuje dobrze zachowane ogrodzenie kamienno-ceglane oraz przykościelna dzwonnica. Przy ówczesnej świątyni Maria, studiująca w przemyskim gimnazjum grę na pianinie, założyła chór dziewczęco – chłopięcy, którego dyrygentem został młody chłopiec z parafii – Tymko Nykeruj. Podczas coniedzielnych nabożeństw chór wspaniale wyśpiewywał „odpowiedzi” na kilka głosów i stał się szybko najlepszym zespołem na okolicę. Niepowtarzalne

Read More

Historia szkoły w Dąbrowicy

/ wrzesień 16, 2013/ Lokalna historia

  Historia Szkoły Podstawowej w Dąbrowicy sięga czasów przedwojennych. Trudno jest jednak dokładnie sprecyzować datę powstania pierwszej placówki szkolnej ze względu na brak odpowiedniej dokumentacji. Dziś wiemy, że na początku II wojny światowej szkoła w Dąbrowicy pełniła bez większych przeszkód działalność oświatową. Jednak w roku 1941 dla polskich dzieci została zamknięta. Z chwilą odzyskania niepodległości, na Zasaniu zapanowało „bezkrólewie” – toteż okoliczna ludność korzystając ze swobody i chcąc pomścić krzywdy okupacji, bezmyślnie niszczyła wszystko, co napotkała na swej drodze. Zniszczyła też budynek szkolny i w ten sposób szkoła w Dąbrowicy przestała istnieć. W dwa lata po odzyskaniu niepodległości w roku 1947 mieszkańcy Dąbrowicy znowu zaczęli snuć marzenia o szkole. Zrealizowanie marzeń nie było łatwe, gdyż w tamtych czasach nie było zbyt wielu nauczycieli, a ponadto nie było budynku, w którym mogłaby się odbywać nauka. Z pomocą przyszedł Jan Kotula, mieszkaniec wsi, który ukończył szkołę siedmioklasową.

Read More