Dzisiaj przygotowałam dla Was ciekawostki, aby zachęcić Was do samodzielnego docierania do różnych źródeł wiedzy i wyszukiwania w nich informacji poszerzających Waszą dotychczasową wiedzę.
Czy wiesz, że…
Przed tysiącem lat w Polsce pisano teksty wyłącznie po łacinie. Kiedy zaczęto zapisywać pierwsze polskie słowa, zastosowano litery alfabetu łacińskiego. Ponieważ łacińskich liter było jednak mniej niż dźwięków w polskiej mowie, dodano do niektórych kropki, kreski i ogonki. W ten sposób powstały zupełnie nowe litery, znane tylko w naszym alfabecie, np. ź, ś, ą, ę.
Tak powstał polski alfabet, zwany abecadłem od trzech pierwszych liter: a, b, c.
Nazwa alfabet pochodzi od pierwszych dwóch liter alfabetu greckiego: alfa i beta.
Dawniej niektóre polskie litery wyglądały całkiem inaczej niż dziś.
Czy wiesz, że…
Imiona są znacznie starsze od nazwisk. Wiele z nich ma rodowód biblijny, jak na przykład Ewa, Adam, Michał, Piotr. Najstarsze polskie imiona składają się z dwóch cząstek, z których każda coś oznacza: Bronisław – broni sławy, Bogumiła – miła Bogu, Sławomir sławi mir, czyli pokój.
Przed wiekami, aby odróżnić kilka osób o tym samym imieniu, używano przydomków odnoszących się do wyglądu lub cech charakteru danej osoby. Pierwsi polscy królowie nosili przydomki, dzięki którym możemy się domyślić, jakie cechy ich wyróżniały: Bolesław Krzywousty, Kazimierz Wielki, Zygmunt Stary.
Nazwiska upowszechniły się około 500 lat temu wraz z rozwojem miast. Mieszkało w nich coraz więcej ludzi, więc imiona częściej się powtarzały. Nazwiska tworzono z dawnych przydomków: Wysoki stawał się Wysockim, a Czarny – Czarneckim. Innym sposobem było nawiązanie do imienia ojca: syn Macieja zyskiwał nazwisko Maciejak, a Marka – Markiewicz. Nazwiska wskazywały też na wykonywany zawód – Kawal, Szewc, i stopniowo przybrały formę Kowalski, Szewczyk. Niekiedy nazwiska wiązały się też z miejscem urodzenia: Górski, Mazur, Potocki.
Czy wiesz, że…
Listy pisano „od zawsze”, co wynikało z konieczności porozumiewania się ludzi na odległość. Pisano je na tabliczkach glinianych, na papirusach, na pergaminie, na papierze. Dziś pisze się listy elektronicznie, które podlegają nieco innym zasadom niż listy tradycyjne.
Przed dwoma tysiącami lat, w czasach starożytnych, list stał się popularnym gatunkiem literackim. Autorzy – znani poeci i filozofowie – często kierowali listy do ogółu, a nie do osób prywatnych, i przedstawiali w nich swoje poglądy na ważne tematy. Wtedy wypracowano zasady, którymi autorzy listów kierują się do dziś: język powinien być zrozumiały, zwięzły i naturalny, a nadawca listu zawsze powinien okazywać szacunek odbiorcy.
Źródło: Hanna Dobrowolska, Urszula Dobrowolska. Jutro pójdę w świat. 2020.
Anna Kimowicz, Marlena Derlukiewicz. NOWE Słowa na start! 2017.
Mam nadzieję, że zainteresowały Was zaprezentowane ciekawostki!!!
Nauczyciel bibliotekarz